مراقبت های پس از زایمان از دو نظر جسمانی و روانی اهمیت دارد. در دوران بارداری تغییرات زیادی در بدن شما اتفاق افتاده است که پس از بارداری این تغییرات بیشتر نیز می شود. دوران بعد از از زايمان از زمان خاتمه زايمان شروع مي شود و تا زماني که تغييرات ايجاد شده در بدن در اثر حاملگي به فرم قبلي خود برمي گردد ، ادامه مي يابد ، اين زمان به طور معمول حدود ۴۰ روز طول مي کشد.

تغییرات بعد از زایمان چیست؟
- سینه های شما بزرگ تر می شود: پس از زایمان چون زمان تولید شیر برای کودک شما است، سینه ها بزرگ تر و سفت تر می شود. این تغییرات باعث درد و ناراحتی شما می شود و پرستاری و مراقبت از کودک بهترین راه برای کاهش درد است.
- در زایمان طبیعی واژن متورم و کبود می شود: برای کاهش التهاب آن می توانید از کمپرس سرد، لباس زیر با الیاف طبیعی و پدهای طبیعی استفاده کنید. به جای نشستن، به طرفین دراز بکشید هم به کبودی ها و هم به کاهش درد کمک می کند.
- وزن آب خالص بدنتان کم می شود: در طی هفته نخست پس از زایمان، به دلیل افزایش ادرار و تعریق آب بدنتان کم شده و وزنتان یکباره کاهش می یابد.
- خونریزی خواهید داشت: پس از زایمان چه سزارین و چه طبیعی، حدود یک هفته به شدت خونریزی دارید. بدن شما خودش را از هر گونه خون و لخته پاک می کند. در صورتی که متوجه لخته های بزرگ تر از یک چهارم شدید، با پزشکان متخصص زنان تماس بگیرید چرا که شاید در معرض خطر خونریزی پس از زایمان باشید.
مراقبت های پس از زایمان طبیعی
مراقبتهای لازم پس از زایمان طبیعی شامل موارد زیر میباشد:
- استفاده از پد
بعد از زایمان تا چند هفته امکان خونریزی وجود دارد. برای کنترل خونریزی بهتر است به جای تامپون از پد و نوار بهداشتی استفاده شود و تعویض مرتب آن فراموش نشود.
- حمام نشسته
در صورتی که زایمان فرد به همراه اپیزیاتومی (Episiotomy)، برش فاصلهی بین واژن و مقعد در حین زایمان طبیعی که برای سهولت زایمان انجام میشود) بوده باشد، میتواند با نشستن در وان یا لگن آب گرم سهبار در روز به بهبود سریعتر و تسکین جای زخم و بخیههای خود کمک کند.
- اسپری لیدوکائین
از اسپری لیدوکائین که در داروخانهها موجود است، میتوان برای تسکین درد ناحیهی زخم و یا حتی بواسیر استفاده کرد.
- کیسهی یخ
برای بهبود تورم یا درد اطراف دهانهی مهبل (واژن)، میتوان از یخ به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه استفاده کرد. بهتر است برای جلوگیری از آسیب به پوست، بین یخ و پوست یک پارچهی نازک قرار داده شود.
- کمپرس سرد و گرم پستان
کمپرس سرد و کیسهی حمام گرم همراه با ماساژ ملایم، ممکن است به بهبود التهاب و درد نوک پستان کمک کند. ترک و زخم در پستان یا نوک پستان در واقع باید توسط پزشک فرد ارزیابی شود. زیرا ممکن است علت آن مخمر یا عفونت باکتریایی باشد.
- پوشیدن لباس راحت
استفاده از لباسهای راحت و گشاد و همچنین استفاده از لباسهای زیر یک بار مصرف، گذراندن دوران بعد زایمان را راحتتر خواهد کرد.

مراقبت های پس از زایمان سزارین
سزارین عمل جراحی بزرگی است و نسبت به زایمان طبیعی مدت زمان بیشتری برای بهبودی فرد لازم است. با توجه به شرایط مادر، ممکن است دو تا چهار روز نیاز به بستری شدن در بیمارستان باشد. بسیاری از مادران سه تا پنج روز بعد از مرخص شدن از بیمارستان بهبود مییابند، اما ممکن است زمان بهبودی چهار هفته یا بیشتر نیز طول بکشد. اقدامات بعد از عمل سزارین شامل موارد زیر میباشد:
- استفاده از داروهای غیراستروئیدی ضد التهاب و ضد درد برای یک تا دو هفته
- اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین، ورزش شدید و دراز و نشست
- استفاده از پد بهداشتی برای چند هفته به علت خونریزی واژینال
- مراقبت از محل بخیه و تمیز نگه داشتن آن
بدون دیدگاه